Intelligentie en wijsheid zijn niet hetzelfde. Je staat er niet altijd bij stil maar het verschil tussen die twee doet er toe. Zeker nu onze toegang tot kunstmatige intelligentie zo snel toeneemt.
Recent las ik een nieuwsbericht waarin zorgen worden geuit over een slimme chatbot op Snapchat. Deze doet zich voor als een persoon met wie je kunt afspreken. Dit wordt als gevaarlijk gezien omdat Snapchat door kinderen wordt gebruikt. Organisaties als 113 Zelfmoordpreventie vrezen voor levensgevaarlijke situaties. Ik wil hier bij stilstaan.
Kunstmatige intelligentie bestaat uit logoritmes en andere software. Het is gecodeerde data die taken uitvoert. Het beschikt als intelligentie niet over eigen emoties of gevoelens. Artificial intelligence (a.i.) heeft van zichzelf geen morele eigenschappen. Dat wat er aan fatsoen, normen en waarden inzit, moet komen van de programmeurs, die het erin coderen.
Er zit verschil tussen (artificiële) intelligentie en wijsheid. En het wordt gevaarlijk als we die intelligentie loskoppelen van wijsheid. Dat gezegd hebbend moeten we ons afvragen, wat de plek is van wijsheid in ons leven.
Waar je een chatbot uiterst intelligent kunt coderen, heb je nog altijd mensen nodig om daar wijs mee om te gaan. Zonder wijsheid wordt intelligentie een ongeleid projectiel, zou je kunnen zeggen. Intelligentie is een mentale eigenschap, het rationele, het denken. Wijsheid ontstaat als je daar iets aan toevoegt: het luisteren naar emoties en gevoelens. Wie niets voelt bij Snapchattende kinderen , wie geen emoties ervaart bij de wanhoop of het verdriet van andere wezens, handelt zonder moreel kompas. Iets dat in onze samenleving gezien wordt als ‘ziek’ ‘crimineel’ of ‘psychopatisch’ gedrag.
De wereld, onze samenleving, de organisaties waar we werken, wordt ontmenselijkt als intelligentie het enige kompas is waarop we sturen. Als wat niet meetbaar is, er niet toe doet, en emoties en gevoelens, worden gediskwalificeerd als niet relevant, wordt ons leven en werken, een liefdeloze aangelegenheid.
Het is maar de vraag of het er iets toe doet, of het hierbij om artificiële of non artificiële intelligentie gaat. Mensen en dieren hebben gevoel, en dat is niet voor niks. Intelligentie zonder wijsheid is een catastrofaal concept voor alles wat leeft op aarde. Software wordt dan malware, zou je kunnen zeggen.